ผีเสื้อ

ผีเสื้อ อาจหมายถึง

สัตว์

• ผีเสื้อ (butterfly), ชื่อแมลงทุกชนิดในอันดับ Lepidoptera มีปีกเป็นแผ่นบางสองคู่ ลำตัว ปีก และขาปกคลุมด้วยเกล็ดขนาดเล็กมากคล้ายฝุ่น เมื่อมองด้วยตาเปล่า เกล็ดเหล่านี้ทำให้เกิดสีต่าง ๆ กัน ปากเป็นงวงยาวม้วนเข้าอยู่ใต้หัวได้ มีทั้งชนิดหากินในเวลากลางวัน เรียก ผีเสื้อกลางวัน, พายัพเรียก กะเบ้อ กำเบ้อ ก่ำเบ้อ หรือ อีเบ้อ, และชนิดหากินในเวลากลางคืน เรียก ผีเสื้อกลางคืน, พายัพเรียก แมงกาย
  • ผีเสื้อยักษ์ (moth), ชื่อผีเสื้อขนาดใหญ่หลายชนิด เช่น ชนิด Attacus atlas ในวงศ์ Saturniidae ตัวเมียเมื่อกางปีก วัดจากขอบปีกหนึ่งถึงอีกขอบปีกหนึ่งยาวได้ถึงยี่สิบเอ็ดถึงยี่สิบห้าเซนติเมตร ลำตัวยาวสี่ถึงห้าเซนติเมตร กว้างหนึ่งเซนติเมตรครึ่งถึงสองเซนติเมตร ลำตัวและอกคลุมด้วยขนสีน้ำตาลแดง ปีกสีน้ำตาลแดง มีลวดลาย โดยเฉพาะบริเวณเกือบกึ่งกลางปีกมีลักษณะบางใสรูปคล้ายใบโพ
• ผีเสื้อ (butterflyfish), ชื่อปลาทะเลทุกชนิดในวงศ์ Chaetodontidae ยกเว้นปลาโนรีลำตัวสั้น กว้าง แบนข้างมาก ปากเล็ก บางชนิดปากยื่นยาวเป็นท่ออยู่ปลายสุดของหัว เกล็ดสากมือคลุมถึงบนครีบหลัง ครีบก้น และครีบหาง สีสวยสด มักเป็นบั้ง แถบ หรือจุดคละกันหลายสี อาศัยอยู่ตามแนวหินปะการัง ขนาดยาวตั้งแต่สิบถึงสามสิบเซนติเมตร
  • ผีเสื้อเงิน (silver moony), ชื่อปลาทะเลชนิด Monodactylus argenteus ในวงศ์ Monodactylidae ลำตัวสั้นมาก รูปไข่แบนข้าง ครีบหลังและครีบก้นยาวพื้นลำตัวและครีบสีเทาเงิน มีแถบสีดำพาดขวางผ่านตาหนึ่ง แถบและอีกแถบโค้งผ่านแผ่นปิดเหงือกไปยังขอบหน้าของครีบหลังและครีบก้น ขนาดยาวได้ถึงยี่สิบห้าเซนติเมตร อยู่ในน้ำจืดได้, โสร่งแขก ก็เรียก

พรรณไม้

• ผีเสื้อ (Alangium chinense) , ไม้ดอกชนิด Alangium chinense เป็นสมุนไพรในประเทศจีน
• ผีเสื้อราตรี (Indian park), ไม้ล้มลุกชนิด Oxalis purpurea ในวงศ์ Oxalidaceae ดอกเดี่ยวสีชมพูอมม่วง ใบประกอบคล้ายนิ้วมือและมักหุบยามราตรี

ความเชื่อ

• ผีเสื้อ (guardian spirit), เทพารักษ์จำพวกหนึ่ง, เสื้อ เฉย ๆ ก็เรียก
• ผีเสื้อเมือง (city tutelary), เทวดาที่รักษาบ้านเมือง, พระเสื้อเมือง หรือ เสื้อเมือง ก็เรียก
• ผีเสื้อน้ำ หรือ เสื้อน้ำ (water spirit), เทวดาที่รักษาน่านน้ำ
• ผีเสื้อยักษ์ (ogre), ผีหรืออมนุษย์จำพวกหนึ่งที่เป็นยักษ์
• ผีเสื้อสมุทร (sea ogre), ยักษ์พวกหนึ่ง เชื่อกันว่าสิงอยู่ในทะเล
• แม่มดทะเล (sea witch), แม่มดที่มักปรากฏตัวให้ชาวเรือเห็น
• ย่าาง (boat nymph), ผีผู้หญิงประจำรักษาเรือ

ตัวละคร

• ผีเสื้อสมุทรเออร์ซูลาร์ (Ursula, the Sea Witch), ตัวละครในภาพยนตร์แอนิเมชันของดิสนีย์เรื่อง เงือกน้อยผจญภัย (The Little Mermaid)
• ผีเสื้อสมุทร, ยักษิณีในวรรณกรรมของพระสุนทรโวหาร (ภู่) เรื่อง พระอภัยมณี

การดนตรี

• ผีเสื้อ, เพลงของชรัส เฟื่องอารมย์
• ผีเสื้อ, เพลงของแคลช

อื่น ๆ

• ป้อมผีเสื้อสมุทร, ป้อมโบราณที่จังหวัดสมุทรปราการ ประเทศไทย สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2362
• ผีเสื้อราตรี, ภาษาปากเรียกผู้หญิงที่มีอาชีพให้บริการในสถานบันเทิงในเวลากลางคืน

กลับไปหน้า 9

ไปหน้า 11